İnternet Programcılığı

İnternet Programcılığını 3 ana başlık altında inceleyeceğiz.

Bunlardan ilki form işlemleri , ikincisi ise düzenli ifadeler kullanılarak verilerin nasıl gerçekleştiğini ve üçüncüsü ise oturum yönetimidir. Bunları PHP dilini kullanarak internet programcılığını göreceğiz.

Form İşlemleri

Formlar internet sitelerinde kullanıcılardan belli başlı bilgileri almamıza yarar.Örneğin İletişim formları , üyelik formları gibi formlar olduğunu söyleyebiliriz.Formlar aracılığı ile kullanıcıdan aldığımız üyelik bilgileri ile dinamik web sayfaları inşa edebiliriz.Dinamik web sayfaları hazırlarken formları çok sık kullanırız.Formların birçok elemanı bulunmaktadır.Elemanlar şunlardır;

1. Butonlar (button, submit, reset)
2. Input (checkbox , radio , submit , button , text , hidden, password , date )
3. Textarea
4. Select ( multiple )
5. File

Form Nasıl Oluşturulur

Form Oluşturmak html <form></form> taglarını açıp arasına kullanmak istediğimiz form elemanlarını yazarız.Form elementinin birkaç özelliği bulunmaktadır.En önemlileri şunlardır.

1. action = Formdaki verilerin gönderileceği adres
2. method = Formdaki verilerin gönderilme şekli GET ve POST olmak üzere 2 parametre alır.

Action özelliği boş bırakılırsa veya eklenmezse bulunduğunuz sayfaya gönderir.method özelliği boş bırakılırsa veya eklenmez ise GET parametresi kullanılır.Yukarıdaki özellikleri formumuza eklesekde henüz formumuz tamamlanmadı.Bir formun en önemli özelliği form elemenlarıdır.Formu form yapan elemanlarıdır.Elemanları olmadan formu kullanmanın bir mantığı yoktur.

Form Elemanları

Input Form Elemanı

Kullanıcıdan veri almak için kullanılan bir elemandır.Örnek vermek gerekirse kullanıcı adını, soyadını , şifresini , tarih seçtirmesini gibi işlemleri yapabiliriz.Input Form elemanının aldığı özellikler aşağıda yer almaktadır.

Örnek bir Form :

<form method="POST" name="deneme">

İsim        : <input type="text" name="isim"> <br>
Şifre       : <input type="password" name="sifre"> <br>
Cinsiyet    : <br>
<input type ="radio" name="cinsiyet" value="Erkek"> Erkek <br>
<input type ="radio" name="cinsiyet" value="Kadın"> Kadın <br>
Hobiler     : <br>
<input type ="checkbox" name="hobiler[]" value="basketbol"> Basketbol <br>
<input type ="checkbox" name="hobiler[]" value="yuzme"> Yüzme<br>
Fotoğraf    : <input type="file" name="profilfotograf"><br>
Gizli Eleman: <input type="hidden" name="gizlieleman" value="Gizli Eleman"><br>
Buton       : <input type="button" name="Button" value="Buton"><br>
Buton2      : <input type="submit" name="Button2" value="Gönder"><br>
Temizle     : <input type="reset" name="reset" value="Temizle"><br>
</form>

Textarea Kullanımı

Textarea kullanıcıdan uzun metinler girmesini istediğimiz zaman kullandığımız bir elemandır.Textarea rows ve cols olmak üzere 2 önemli özelliği mevcuttur.Rows özelliği dikey olarak genişliği belirler.Cols özelliği ise yatay olarak genişliği belirlemektedir.

<textarea name="adres" cols="20" rows="10"></textarea>

Select Kullanımı

Select elemanı kullanıcıdan liste halinde birden fazla veri seçmesini veya açılır menü halinde tek bir veri seçmesine olanak sağlar.

<select name="cinsiyet">
	<option value="erkek">Erkek</option>
	<option value="erkek">Kadın</option>
</select>

Üstteki gibi bir kullanım şeklinde açılır menü olarak kullanıcının bir veri seçmesini sağlarız.Fakat select elemanına multiple değerini verirsek liste halinde birden fazla değeri seçmesini sağlayabiliriz.

<select name="diller" multiple>
	<option value="ingilizce">İngilizce</option>
	<option value="turkce">Türkçe</option>
	<option value="almanca">Almanca</option>
	<option value="rusca">Rusça</option>
	<option value="portekizce">Portekizce</option>
	<option value="japonca">Japonca</option>
</select>

select elemanını yukarıdaki şekilde kullanırsak kullanıcı liste halinde birden fazla dili seçmesine olanak sağlamış oluruz.(Birden fazla eleman seçmek için liste halindeki forma ctrl tuşuna basılı tutarak tıklamamız gerek )

POST ve GET Metodu

Php’de formlardan veri almanın 2 türü vardır ve bunlar POST ve GET metodudur.POST metodu form elemanlarındaki bilgileri gizli bir şekilde sunucuya gönderirken GET metodu bütün bilgileri tarayıcının url kısmında gönderir ve bunu kullanıcılar dahil herkes görebilir.

PHP Değişkenler

Değişkenler içlerinde veri tutarlar ve her değişkenin bellekte kapladığı bir alan vardır.Değişkenler tanımladığımız değeri daha sonra tekrar değiştirebiliriz.

Php Değişken Tanımlama Kuralları

1. Değişkenler sayı ile başlayamaz.
2. Değişkenler ingiliz alfabesinde olan a-Z karakterleri dışında karakter kullanılamaz.
3. Değişkenlerde _ haricinde özel karakter kullanılamaz.

PHP Değişken Tipleri

Php değişken tip belirlemek için int , string ,double yazmamıza gerek yoktur.Bu da php’nin güzel özelliklerinden biridir.Php veri tipini bizim için otomatik olarak ayarlar ve bizim değişken tipini tanımlamamıza gerek kalmaz.

<?php

// string değişken
$degisken_1 = "ahmet";

// int değişken
$degisken_2 = 50;

// float değişken
$degisken_3 = 46.234;

?>

Php Çift Tırnak ve Tek Tırnak Kullanımı

Çift tırnak içine yazılan değişkenlerin değerleri aktarılırken Tek tırnak’da durum farklıdır.Tek Tırnak içine yazılan bütün karakterlerleri ve değişkenleri metin olarak algılar.

<?php

$degisken_1 = "ahmet";

// ÇIKTI => $degisken_1 yemek yedi.
echo '$degisken_1 yemek yedi.';

// ÇIKTI => ahmet yemek yedi.
echo "$degisken_1 yemek yedi.";

?>

Php Operatörler

Atama ve Birleştirme Operatörü

Atama operatörü bir değeri diğer bir değişkene aktarırken birleşirme operatörü yeni değişkeninde değer var ise silmeyip birleştirme işlemi yapar.Php’de atama operatörü = (eşittir) olarak kullanılmaktadır.Birleştirme operatörü ise . (nokta) olarak kullanılmaktadır.

<?php

// ilk değeri degisken adlı değişkene aktardık
$degisken = 'ilk değer';

// ikinci değeri değişken adlı değişkene aktardık.
// Fakat birleştirme operatörü kullanmadığımız için değer silinip sadece ikinci değer kaldı.
$degisken = 'ikinci değer';

// üçüncü değeri aktarırken birleştirme operatörü kullandık
$degisken .= ' üçüncü değer';

// ÇIKTI => ikinci değer üçüncü değer
echo $degisken;

?>

Aritmetik Operatörler

Aritmetik operatörler ile matematik işlemlerimizi ( toplama , çıkarma , çarpma , bölme , kalanını) yapmamızı sağlar.

<?php

$sayi_1 = 10;
$sayi_2 = 20;
// ÇIKTI => 30

echo $sayi_1 + $sayi_2;
echo "<br>";
// ÇIKTI => -10

echo $sayi_1 - $sayi_2;
echo "<br>";
// ÇIKTI => 0.5

echo $sayi_1 / $sayi_2;
echo "<br>";
// ÇIKTI => 200

echo $sayi_1 * $sayi_2;
echo "<br>";
// ÇIKTI => 0

echo $sayi_1 % $sayi_2;
echo "<br>";

?>

Php Karşılaştırma Operatörleri

Php Mantıksal Operatörler

Php Kontrol Yapıları

if Yapıları

if yapılarının diğer bir adına ise kontrol yapıları diyebiliriz.Kontrol yapıları uygulamalarımızda belirli şartları yerine getirmek için kullandığımız kod parçacıklarıdır.Örnek olarak 2 sayının eşit olup olmadığını,Kullanıcının girdiği kullanıcı adı ve şifresinin doğru olup olmadığını kontrol etmek için kontrol yapılarını kullanabiliriz.

Kontrol Yapıları Kullanım Şekli:

<?php

// Örnek 1
if( 2 == 2 )
{

	echo "2 , 2'ye eşittir.";

}

// ÇIKTI
// 2 , 2'ye eşittir.

// Örnek 2
if(2 == 1)
{

	echo "2 eşittir 1'e.";

}
else
{

	echo "2 , 1'e eşit değildir.";

}

// ÇIKTI
// 2 , 1'e eşit değildir.

// Örnek 3
$not1 = 50;
$not2 = 70;
$not3 = 60;
$ortalama = ( $not1 + $not2 + $not3 ) / 3;

if($ortalama <= 45)
{
	echo "Dersten Kaldınız.";
}
else if( $ortalama > 45 && $ortalama < 70 )
{
	echo "Dersten geçer not aldınız.";
}
else
{
	echo "Dersten çok iyi bir not ile geçtiniz.";
}

// ÇIKTI
// Dersten geçer not aldınız.
?>

Örnek: girilen sayı 0'a bölünüyorsa tam bölünür. 0'a bölünemiyorsa tam bölünemez mesajını verdiren programı yazdırınız.

<?php

$sayi = 58;

if( $sayi % 100 == 0 )
{
	echo "sayı tam bölünür.";
}
else
{
	echo "sayı tam bölünemez.";
}

// ÇIKTI
// sayı tam bölünemez.

?>

Örnek: girilen yaşa göre 18 den küçük ise çocuk, 18-26 yaş arasında ise genç,26-40 yaş arasında ise orta yaşlı, 40 dan büyük isede ekrana yaşlı yazdıran programı yazınız.

<?php

$yas = 42;

if( $yas < 18 )
{
	echo "çocuk";
}
else if($yas >= 18 && $yas <= 26)
{
	echo "genç";
}
else if($yas > 26 && $yas <= 40)
{
	echo "orta yaşlı";
}
else if($yas > 40)
{
	echo "yaşlı";
}

// ÇIKTI
// yaşlı

?>

Php Switch Yapısı

switch yapısı da if kontrol yapısı gibi belirlediğimiz şartları yerine getirmektedir.switch yapısında şartlarımızı case kısımlarına, eğer hiçbir şartımız sağlanmaz ise default kısmını kullanırız.

Aşağıda örnek bir switch yapısı verilmiştir.

<?php

switch( $değişken )
{
	case $şart_1:
		// şart sağlandığında yapılacak işlemler
	break;
	case $şart_2;
		// şart sağlandığında yapılacak işlemler
	break;
	default:
		// hiçbir şart sağlanmadığında yapılacak olan işlemler
	break;
}

?>

Switch case yapısını kullanarak basit bir hesaplayabiliriz.Örnek: switch yapısını kullanarak girilen 2 sayıyı çarpan,bölen,toplayan,çıkaran kodları yazınız.

<?php

$sayi_1 = 15
$sayi_2 = 100;

$islem = "+";

switch($islem)
{
	case "+"
		echo ( $sayi_1 + $sayi_2 );
	break;
	case "-"
		echo ( $sayi_1 - $sayi_2 );
	break;
	case "/"
		echo ( $sayi_1 / $sayi_2 );
	break;
	case "*"
		echo ( $sayi_1 * $sayi_2 );
	break;
}

// ÇIKTI
// 115

?>