Uçuş Teorisi

Ana kumanda yüzeyleri

1. Aileron(Kanatçık)
2. Elevator(İrtifa dümeni)
3. Rudder(İstikamet dümeni)
4. Birleştirilmiş kumandalar (Taileron, Elevon, Ruddervator)

Yardımcı Kumanda yüzeyleri

1. Slat
2. Flap
3. Spoiler
4. Slot
5. Flaperon

Ana (Primary) Kumanda Yüzeyleri

1. Rudder: Sapma (Yaw)
2. Elevator: Dalış (Pitch)
3. Aileron: Yuvarlanma (Roll)
4. Kanatçık, Yuvarlanma hareketi asimetrik çalışır.
5. İstikamet dümeni, yatay eksende dönüş pedallarla kumanda edilir.
6. İrtifa dümeni, dalış hareketi

Aileron (Kanatçık)

Aileronlar(kanatçık) uçağa sağa veya yatırmaya yarar. Aileron, Roll(Yuvarlanma ekseni) kumandasıdır. Yatış, kanatların yere paralel olmaması durumu meydana gelir. Aileronlarbirbirine zıt hareket ederler. Hangi taraf aşağıda ise uçak o tarafa doğru yatarak dönmeye başlar.

Aileron Kumanda Sistemi (dvm)

Ne tarafa yatırılmak isteniyorsa lövyeo tarafa doğru döndürülür. Kumanda simidi ile de aynı hareket yaptırılabilir. Yatış sırasında yukarı kalkan kanatçık, bulunduğu kanatın hava akımını bozarak kaldırma kuvvetini azaltır. Diğer kanatta ise kanatçık aşağı iner ve kaldırma kuvveti artarak kanadı kaldırır.

Ters Sapma (Adverse Yaw)

Aşağı inen kanatçık, yukarı kalkan kanatçıktan daha fazla sürükleme (Drag) etkisi yani ilerlemeye karşı daha fazla direnç gösterir. Bu durumda dönülmek istenen istikametin aksine bir etki gözlenir. Buna Ters sapma (Adverse Yaw) denir. Bunu önlemek için, diferansiyel ve firse tip kanatçık (aileron) kullanılır.

• Diferansiyel kanatçık kullanmak: Bu kanatçıklardan aşağı inen, yukarı kalkan kanatçıktan daha az açıyla aşağı iner.
• Frise tip aileron kullanmak: Bu kanatçıkların menteşeye yakın kısmı aynı kanadın diğer tarafına uzantı oluşturur ve kanadın diğer yüzeyinde de direnç oluşturur. Bu çıkıntı önemlidir.

Rudder (İstikamet Dümeni)

Uçağın dikey eksen üzerinde sağa ya da sola doğru (burnun sağa ya da sola) döndürülmesini (yaw) sağlayan kumanda yüzeyidir.
Sol pedala basıldığında hava akımı sola doğru çıkan rudder üzerinde kuvvet oluşturur ve uçağın burnunun sola doğru dönmesini sağlar. Benzer şekilde sağ pedala basıldığında bunun tersi olur.